Theo tiến sĩ Judy Owens, chủ nhiệm khoa nhi về rối loạn giấc ngủ của bệnh viện nhi Hasbro (Providence, Rhode Island, nước Mỹ) thì hầu hết trẻ em chuyển từ ngủ hai giấc thành một giấc từ 12 đến 18 tháng tuổi. Độ tuổi bỏ ngủ trưa hoàn toàn khác nhau ở mỗi trẻ.
Theo thống kê, có khoảng 80% trẻ 2 tuổi vẫn ngủ trưa. Đến 3 tuổi, con số này giảm xuống còn khoảng 60%, nhưng có ¼ trẻ 4 tuổi và thậm chí khoảng 10-15% trẻ 5 tuổi vẫn ngủ trưa mỗi ngày. Do thể chất mỗi trẻ khác biệt, nên quan trọng là cha mẹ phải đọc được tín hiệu của trẻ hơn áp đặt tuổi “đúng” hoặc cách “tốt nhất”.
Điều quan trọng là sinh lực và hành vi tốt của trẻ trong suốt cả ngày. Có nghĩa là bạn không nên có “giờ thuyết giáo” sau buổi trưa trẻ gây chuyện rồi nguôi hoặc ngủ gục.
Bảng tổng hợp dưới đây sẽ giúp bạn nhận ra các dấu hiệu cho thấy trẻ đã sẵn sàng để bỏ giấc ngủ trưa:
- Tự tỉnh giấc trong một tâm trạng tốt.
- Buồn ngủ vào ban đêm và duy trì giấc ngủ.
- Ngủ khoảng 11 đến 12 tiếng một đêm.
- Có hành vi phù hợp trong cả ngày, ngay cả khi không ngủ trưa.
- “Cuộc chiến” để ép con bạn ngủ trưa mệt mỏi hơn so với hành vi của trẻ khiến bạn nghĩ trẻ cần một giấc ngủ trưa.
Giai đoạn chuyển tiếp giờ ngủ trưa
Theo tiến sĩ Laura Jana, bác sĩ khoa nhi tại Omaha, Nebraska, nước Mỹ thì có một giai đoạn chuyển tiếp. Theo cô, trong khi một số trẻ em có thể chuyển biến một cách đột ngột, những trẻ khác vẫn ổn khi không ngủ trưa vài ngày, bù lại trẻ sẽ tích lũy sự mệt mỏi và trở nên cáu kỉnh. Một số trẻ dù đã quá 4 tuổi nhưng có sức khỏe tốt hơn khi có một giấc ngủ trưa. Bạn nên biết, giấc ngủ trưa còn phụ thuộc vào sự thiết lập một thói quen tốt, môi trường thuận lợi, và/hoặc khả năng buồn ngủ, hoặc do đứa trẻ không thấy mệt mỏi và không cần ngủ trưa.
Một số trẻ em, thường từ 2 tuổi, có cha mẹ cho rằng họ không phải là người hay ngủ trưa, nhưng lại hưởng lợi từ giấc ngủ ngắn. Trẻ em cũng bỏ qua quá giấc trưa như vậy, nhưng dễ trở nên cáu kỉnh, u buồn hơn hoặc rên rỉ không bình thường vào đầu giờ chiều. Điều này được các chuyên gia cho là kết quả của sự mệt mỏi.
Theo các chuyên gia, giai đoạn chuyển tiếp có thể kéo dài khoảng 6 tháng. Đây thật sự là khoảng thời gian dài có thể khiến các bậc cha mẹ cảm giác như tận 6 năm! Tuy vậy, bạn nên có một “giấc trưa” thường xuyên ngay sau bữa ăn, đây là lúc cơ thể có sự giảm nhiệt độ tư nhiên nên dễ buồn ngủ hơn. Hãy gọi con bạn ngồi cạnh bạn và đọc truyện cho trẻ nghe, rồi ôm con vào lòng. Bạn cũng cần bảo đảm môi trường xung quanh cũng hậu thuẫn một cách rõ ràng cho giờ ngủ, vì vậy đừng quên giảm ánh sáng, đóng các màn cửa, tắt TV, dọn dẹp đồ chơi, v.v…. Đọc cho trẻ nghe, mát-xa nhẹ hoặc xoa nhẹ vào lưng để làm dịu trẻ. Nếu trẻ không ngủ trong vòng 45 phút, giấc trưa đã qua và bạn sẽ cần yêu cầu trẻ ngủ đêm sớm để đủ 11 đến 12 tiếng vào đêm hôm đó.
Cần cho trẻ ngủ đêm sớm cho đủ giấc nếu trẻ bỏ giấc ngủ trưa
Xử trí với hành vi không chịu ngủ trưa
Nếu sau tất cả những cố gắng đó mà trẻ vẫn không ngủ trưa và nguôi, cha mẹ không nên xem đó là thái độ xấu. Thay vào đó, hãy xem đó là hành vi có thể đoán trước dù bạn có thể rất bực bội. Khi nhìn sự việc theo hướng này, cha mẹ trẻ sẽ có thể lên kế hoạch và giải quyết hậu quả, chẳng hạn như cho trẻ đi ngủ sớm buổi tối. Cuối cùng, bạn cũng cần lưu ý khi trẻ “gục mặt” vì mệt không phải là lúc để “dạy dỗ” trẻ và nghiêm ngặt thực thi các nguyên tắc hành vi tốt hay như mong muốn. Cách làm này có xu hướng tác dụng ngược và chỉ càng làm cho tình hình tệ hơn mà thôi.
Trong điều kiện khi nào thực thi giấc trưa và thói quen, tiến sĩ Jana cho rằng nên đánh giá nhu cầu và xu hướng của trẻ để quyết định mức độ cứng rắn.
Trẻ có thể bỏ giấc trưa nhiều ngày liên tiếp, nhưng điều đó không có nghĩa là trẻ đã sẵn sàng để bỏ hẳn giấc trưa. Bạn cần xem xét liệu hành vi này có xảy ra thường xuyên hơn qua nhiều tuần liền không. Một vài trẻ cũng có thể tạm thời ngủ trưa lại sau một thời gian gián đoạn nếu trẻ có sự thay đổi trong mức độ hoạt động.
Khi giấc ngủ trưa kết thúc, cha mẹ cũng cần một khoảng thời gian chuyển tiếp. Hãy thử bắt đầu một thói quen cùng với trẻ tham gia trong thời gian này. Bạn có thể dùng sách màu, câu đố, tác các phẩm nghệ thuật và hàng thủ công đơn giản, sách đọc, và đồ chơi để đóng giả cho con của bạn tự giải trí nhẹ nhàng. Bằng cách này, bạn cũng được nghỉ xả hơi.
Bên cạnh đó, bạn cũng không nên vội vã dỗ giấc. Theo các chuyên gia, một giấc ngủ ngắn khoảng 20 phút là đủ tốt cho tất cả chúng ta. Đây là thời gian nghỉ ngơi vừa đủ, cho phép não bắt đầu tích hợp các dữ liệu vào bộ nhớ dài hạn và cung cấp năng lượng cho nửa sau của ngày. Vì vậy, một giấc ngủ trưa ở mọi lứa tuổi là điều được các chuyên gia khuyên làm.
Giấc ngủ trưa ngắn mỗi ngày là cần thiết cho tất cả chúng ta
Hãy linh hoạt
Chìa khóa thực sự để đối phó với một đứa trẻ trong quá trình bỏ giấc trưa là phải linh hoạt với thời gian biểu. Hãy tiếp tục giấc ngủ trưa. Nếu trẻ cần ngủ trưa, cơ hội là đây. Nếu trẻ không ngủ trưa, giấc ngủ đêm cần được dời lên sớm hơn để trẻ ngủ đủ giấc vào ban đêm. Nếu trẻ ngủ trưa, thì giấc ngủ đêm có thể trễ hơn.
Nếu có sự lộn xộn vì trẻ không chịu ngủ trưa, bạn nên cố gắng xoa dịu trẻ vào giờ nghỉ trưa. Có thể trẻ có vấn đề gì đó mà không nói ra. Hãy điều chỉnh thời gian nghỉ trưa và để ý các dấu hiệu buồn ngủ của trẻ.
Xu tri khi tre bo giac trua
Theo tien si Judy Owens, chu nhiem khoa nhi ve roi loan giac ngu cua benh vien nhi Hasbro (Providence, Rhode Island, nuoc My) thi hau het tre em chuyen tu ngu hai giac thanh mot giac tu 12 den 18 thang tuoi. Do tuoi bo ngu trua hoan toan khac nhau o moi tre.
Theo thong ke, co khoang 80% tre 2 tuoi van ngu trua. Den 3 tuoi, con so nay giam xuong con khoang 60%, nhung co ¼ tre 4 tuoi va tham chi khoang 10-15% tre 5 tuoi van ngu trua moi ngay. Do the chat moi tre khac biet, nen quan trong la cha me phai doc duoc tin hieu cua tre hon ap dat tuoi “dung” hoac cach “tot nhat”.
Dieu quan trong la sinh luc va hanh vi tot cua tre trong suot ca ngay. Co nghia la ban khong nen co “gio thuyet giao” sau buoi trua tre gay chuyen roi nguoi hoac ngu guc.
Bang tong hop duoi day se giup ban nhan ra cac dau hieu cho thay tre da san sang de bo giac ngu trua:
- Tu tinh giac trong mot tam trang tot.
- Buon ngu vao ban dem va duy tri giac ngu.
- Ngu khoang 11 den 12 tieng mot dem.
- Co hanh vi phu hop trong ca ngay, ngay ca khi khong ngu trua.
- “Cuoc chien” de ep con ban ngu trua met moi hon so voi hanh vi cua tre khien ban nghi tre can mot giac ngu trua.
Giai doan chuyen tiep gio ngu trua
Theo tien si Laura Jana, bac si khoa nhi tai Omaha, Nebraska, nuoc My thi co mot giai doan chuyen tiep. Theo co, trong khi mot so tre em co the chuyen bien mot cach dot ngot, nhung tre khac van on khi khong ngu trua vai ngay, bu lai tre se tich luy su met moi va tro nen cau kinh. Mot so tre du da qua 4 tuoi nhung co suc khoe tot hon khi co mot giac ngu trua. Ban nen biet, giac ngu trua con phu thuoc vao su thiet lap mot thoi quen tot, moi truong thuan loi, va/hoac kha nang buon ngu, hoac do dua tre khong thay met moi va khong can ngu trua.
Mot so tre em, thuong tu 2 tuoi, co cha me cho rang ho khong phai la nguoi hay ngu trua, nhung lai huong loi tu giac ngu ngan. Tre em cung bo qua qua giac trua nhu vay, nhung de tro nen cau kinh, u buon hon hoac ren ri khong binh thuong vao dau gio chieu. Dieu nay duoc cac chuyen gia cho la ket qua cua su met moi.
Theo cac chuyen gia, giai doan chuyen tiep co the keo dai khoang 6 thang. Day that su la khoang thoi gian dai co the khien cac bac cha me cam giac nhu tan 6 nam! Tuy vay, ban nen co mot “giac trua” thuong xuyen ngay sau bua an, day la luc co the co su giam nhiet do tu nhien nen de buon ngu hon. Hay goi con ban ngoi canh ban va doc truyen cho tre nghe, roi om con vao long. Ban cung can bao dam moi truong xung quanh cung hau thuan mot cach ro rang cho gio ngu, vi vay dung quen giam anh sang, dong cac man cua, tat TV, don dep do choi, v.v…. Doc cho tre nghe, mat-xa nhe hoac xoa nhe vao lung de lam diu tre. Neu tre khong ngu trong vong 45 phut, giac trua da qua va ban se can yeu cau tre ngu dem som de du 11 den 12 tieng vao dem hom do.
Can cho tre ngu dem som cho du giac neu tre bo giac ngu trua
Xu tri voi hanh vi khong chiu ngu trua
Neu sau tat ca nhung co gang do ma tre van khong ngu trua va nguoi, cha me khong nen xem do la thai do xau. Thay vao do, hay xem do la hanh vi co the doan truoc du ban co the rat buc boi. Khi nhin su viec theo huong nay, cha me tre se co the len ke hoach va giai quyet hau qua, chang han nhu cho tre di ngu som buoi toi. Cuoi cung, ban cung can luu y khi tre “guc mat” vi met khong phai la luc de “day do” tre va nghiem ngat thuc thi cac nguyen tac hanh vi tot hay nhu mong muon. Cach lam nay co xu huong tac dung nguoc va chi cang lam cho tinh hinh te hon ma thoi.
Trong dieu kien khi nao thuc thi giac trua va thoi quen, tien si Jana cho rang nen danh gia nhu cau va xu huong cua tre de quyet dinh muc do cung ran.
Tre co the bo giac trua nhieu ngay lien tiep, nhung dieu do khong co nghia la tre da san sang de bo han giac trua. Ban can xem xet lieu hanh vi nay co xay ra thuong xuyen hon qua nhieu tuan lien khong. Mot vai tre cung co the tam thoi ngu trua lai sau mot thoi gian gian doan neu tre co su thay doi trong muc do hoat dong.
Khi giac ngu trua ket thuc, cha me cung can mot khoang thoi gian chuyen tiep. Hay thu bat dau mot thoi quen cung voi tre tham gia trong thoi gian nay. Ban co the dung sach mau, cau do, tac cac pham nghe thuat va hang thu cong don gian, sach doc, va do choi de dong gia cho con cua ban tu giai tri nhe nhang. Bang cach nay, ban cung duoc nghi xa hoi.
Ben canh do, ban cung khong nen voi va do giac. Theo cac chuyen gia, mot giac ngu ngan khoang 20 phut la du tot cho tat ca chung ta. Day la thoi gian nghi ngoi vua du, cho phep nao bat dau tich hop cac du lieu vao bo nho dai han va cung cap nang luong cho nua sau cua ngay. Vi vay, mot giac ngu trua o moi lua tuoi la dieu duoc cac chuyen gia khuyen lam.
Giac ngu trua ngan moi ngay la can thiet cho tat ca chung ta
Hay linh hoat
Chia khoa thuc su de doi pho voi mot dua tre trong qua trinh bo giac trua la phai linh hoat voi thoi gian bieu. Hay tiep tuc giac ngu trua. Neu tre can ngu trua, co hoi la day. Neu tre khong ngu trua, giac ngu dem can duoc doi len som hon de tre ngu du giac vao ban dem. Neu tre ngu trua, thi giac ngu dem co the tre hon.
Neu co su lon xon vi tre khong chiu ngu trua, ban nen co gang xoa diu tre vao gio nghi trua. Co the tre co van de gi do ma khong noi ra. Hay dieu chinh thoi gian nghi trua va de y cac dau hieu buon ngu cua tre.
Xử trí khi trẻ bỏ giấc trưa
By Meyeucon360
Theo tiến sĩ Judy Owens, chủ nhiệm khoa nhi về rối loạn giấc ngủ của bệnh viện nhi Hasbro (Providence, Rhode Island, nước Mỹ) thì hầu hết trẻ em chuyển từ ngủ hai giấc thành một giấc từ 12 đến 18 tháng tuổi. Độ tuổi bỏ ngủ trưa hoàn toàn khác nhau ở mỗi trẻ.