Chất lượng giấc ngủ của trẻ phụ thuộc vào 3 yếu tố: nhịp sinh học thức - ngủ, cách thức cho ăn và điều kiện môi trường. Khi trẻ bị rối loạn giấc ngủ, nên kiểm tra để tác động vào các yếu tố đó hơn là dùng thuốc an thần.
Giấc ngủ của trẻ nhỏ rất khác với người trưởng thành và trẻ lớn, Vì vậy, để biết trẻ có bị rối loạn giấc ngủ hay không, cần dựa vào các đặc điểm sinh lý, tính chất và nhịp sinh học của trẻ nhỏ.
Trẻ sơ sinh ngủ trung bình mỗi ngày tới 16-17 tiếng đồng hồ và chia thành những chu kỳ "thức-ngủ" cứ 3 tiếng một, không kể ngày đêm. Lên 3 tháng tuổi, trẻ ngủ 15 tiếng/ngày nhưng nhịp "thức-ngủ" có thay đổi: giấc ngủ về đêm kéo dài hơn (có thể liên tục tới 7 tiếng) và thời gian thức ban ngày nhiều hơn. Tới 4 tháng tuổi, trẻ ngủ ngày ít dần và số giờ ngủ cũng giảm dần. Trẻ 1 tuổi chỉ còn ngủ 13 tiếng/ngày và trẻ 3-5 tuổi ngủ 12 tiếng/ngày.
Giấc ngủ của trẻ nhỏ tuy không trải qua nhiều giai đoạn như người lớn nhưng cũng gồm có 2 giai đoạn rõ rệt:
- Giai đoạn ngủ yên tĩnh: Nhịp thở trở nên đều đặn dần (tương ứng với các giai đoạn từ ngủ nông đến ngủ sâu ở người lớn).
- Giai đoạn ngủ xáo động: Có các cử động như ngọ nguậy chân tay, mếu, cười trong khi ngủ (tương ứng với giai đoạn xuất hiện mộng mị ở người lớn).
Các nhà nghiên cứu cho rằng giai đoạn ngủ yên tĩnh giúp trẻ phục hồi năng lượng tiêu hao cho các hoạt động khi thức và tăng trưởng về thể chất (các hoóc môn tăng trưởng được tiết ra nhiều trong giai đoạn này). Còn giai đoạn ngủ xáo động lại giúp trẻ tái tạo các hình ảnh nhìn thấy lúc thức để hình thành các hoạt động tâm trí. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần hết sức quan tâm đến giấc ngủ của con mình ngay từ khi lọt lòng.
Ảnh minh họa
Việc trẻ nhỏ ngủ được tốt hay không liên quan tới 3 nhân tố sau:
- Nhịp sinh học "thức-ngủ" của trẻ có được tôn trọng hay không:
Nhiều bà mẹ nuôi con quá cứng nhắc về giờ giấc cho bú, cho ăn nên đã vô tình quấy rối giấc ngủ của trẻ. Nên nhớ rằng trẻ mới đẻ đã có chu kỳ "thức -ngủ" phân bố đều đặn, trẻ sẽ bú khi thức giấc.
- Cách thức cho trẻ bú, trẻ ăn đã hợp lý chưa: Cho trẻ nhỏ bú hoặc ăn quá no cũng làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ.
- Điều kiện môi trường có tốt cho giấc ngủ không: Ánh sáng mạnh, tiếng ồn nhiều cũng làm cho trẻ nhỏ khó ngủ hoặc dễ thức giấc. Ở gia đình mà bố mẹ thức quá khuya, xem tivi quá muộn, trẻ sẽ bị lôi cuốn vào nhịp sinh học của người lớn, nếu sáng hôm sau phải dậy sớm để đi nhà trẻ, mẫu giáo... thì sẽ bị thiếu ngủ trường diễn!
Đối với trẻ nhỏ, việc thiếu tương tác tốt mẹ-con (mẹ hay vắng mặt hoặc ít quan tâm, thiếu ấp ủ, vỗ về, ru nựng con...) cũng dễ làm cho trẻ lo hãi, thiếu cảm giác an toàn trong đêm tối và mất ngủ.
Giup be ngu ngon
Chat luong giac ngu cua tre phu thuoc vao 3 yeu to: nhip sinh hoc thuc - ngu, cach thuc cho an va dieu kien moi truong. Khi tre bi roi loan giac ngu, nen kiem tra de tac dong vao cac yeu to do hon la dung thuoc an than.
Giac ngu cua tre nho rat khac voi nguoi truong thanh va tre lon, Vi vay, de biet tre co bi roi loan giac ngu hay khong, can dua vao cac dac diem sinh ly, tinh chat va nhip sinh hoc cua tre nho.
Tre so sinh ngu trung binh moi ngay toi 16-17 tieng dong ho va chia thanh nhung chu ky "thuc-ngu" cu 3 tieng mot, khong ke ngay dem. Len 3 thang tuoi, tre ngu 15 tieng/ngay nhung nhip "thuc-ngu" co thay doi: giac ngu ve dem keo dai hon (co the lien tuc toi 7 tieng) va thoi gian thuc ban ngay nhieu hon. Toi 4 thang tuoi, tre ngu ngay it dan va so gio ngu cung giam dan. Tre 1 tuoi chi con ngu 13 tieng/ngay va tre 3-5 tuoi ngu 12 tieng/ngay.
Giac ngu cua tre nho tuy khong trai qua nhieu giai doan nhu nguoi lon nhung cung gom co 2 giai doan ro ret:
- Giai doan ngu yen tinh: Nhip tho tro nen deu dan dan (tuong ung voi cac giai doan tu ngu nong den ngu sau o nguoi lon).
- Giai doan ngu xao dong: Co cac cu dong nhu ngo nguay chan tay, meu, cuoi trong khi ngu (tuong ung voi giai doan xuat hien mong mi o nguoi lon).
Cac nha nghien cuu cho rang giai doan ngu yen tinh giup tre phuc hoi nang luong tieu hao cho cac hoat dong khi thuc va tang truong ve the chat (cac hooc mon tang truong duoc tiet ra nhieu trong giai doan nay). Con giai doan ngu xao dong lai giup tre tai tao cac hinh anh nhin thay luc thuc de hinh thanh cac hoat dong tam tri. Vi vay, cac bac cha me can het suc quan tam den giac ngu cua con minh ngay tu khi lot long.
Anh minh hoa
Viec tre nho ngu duoc tot hay khong lien quan toi 3 nhan to sau:
- Nhip sinh hoc "thuc-ngu" cua tre co duoc ton trong hay khong:
Nhieu ba me nuoi con qua cung nhac ve gio giac cho bu, cho an nen da vo tinh quay roi giac ngu cua tre. Nen nho rang tre moi de da co chu ky "thuc -ngu" phan bo deu dan, tre se bu khi thuc giac.
- Cach thuc cho tre bu, tre an da hop ly chua: Cho tre nho bu hoac an qua no cung lam anh huong den giac ngu cua tre.
- Dieu kien moi truong co tot cho giac ngu khong: Anh sang manh, tieng on nhieu cung lam cho tre nho kho ngu hoac de thuc giac. O gia dinh ma bo me thuc qua khuya, xem tivi qua muon, tre se bi loi cuon vao nhip sinh hoc cua nguoi lon, neu sang hom sau phai day som de di nha tre, mau giao... thi se bi thieu ngu truong dien!
Doi voi tre nho, viec thieu tuong tac tot me-con (me hay vang mat hoac it quan tam, thieu ap u, vo ve, ru nung con...) cung de lam cho tre lo hai, thieu cam giac an toan trong dem toi va mat ngu.
Giúp bé ngủ ngon
By Meyeucon360
Chất lượng giấc ngủ của trẻ phụ thuộc vào 3 yếu tố: nhịp sinh học thức - ngủ, cách thức cho ăn và điều kiện môi trường. Khi trẻ bị rối loạn giấc ngủ, nên kiểm tra để tác động vào các yếu tố đó hơn là dùng thuốc an thần.