3/2/2023
sự phát triển ,
17901
Mỗi cử chỉ của bé đều gửi đến bạn một thông điệp của cảm xúc thay cho lời nói ngay từ lúc còn trẻ sơ sinh chưa thể diễn đạt suy nghĩ bằng lời nói. Vậy con bạn đang cảm thấy thế nào, tâm lý bé ra sao? Để hiểu hơn về điều này, các chuyên gia đã giúp chúng ta giải mã những bí mật về cảm xúc của trẻ sơ sinh.
Từ 01 đến 03 tháng tuổi
Khi mẹ cho bé bú, tắm hoặc cho bé ngủ, bé sẽ thể hiện cảm xúc theo cách riêng của mình với mẹ như cười với mẹ, chạm tay vào người mẹ, mắt dõi theo mẹ… Mẹ nên chú ý đến những lúc bé có biểu hiện như vậy vì theo bác sĩ chuyên khoa tâm thần - tâm lý Phan Thiệu Xuân Giang, giảng viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết rằng ở giai đoạn rất sớm của cuộc sống, trẻ sơ sinh có khả năng biểu lộ một mức độ cảm xúc rộng rãi khác nhau bao gồm: thích thú, mỉm cười, khó chịu và đau đớn. Vào khoảng 2 hay 3 tháng tuổi trẻ biểu hiện được sự buồn rầu và giận dữ.
Do vậy, khi bé bắt đầu muốn ngọ nguậy, mẹ có thể nắm tay bé, mỉm cười và ôm bé vào lòng, ê a vài câu cho bé nghe vì bé chỉ nhìn và cảm nhận được người khác ở phạm vi 30cm nên những cử chỉ, hành vi của mẹ sẽ được bé chú ý. Đây là khoảnh khắc giúp bé phát triển những cảm xúc tích cực và tình thương với mẹ sau này.
Từ 03 đến 06 tháng tuổi
Lúc này trẻ đã lớn hơn một chút và muốn tìm hiểu thế giới xung quanh mình. Những cảm xúc rất đặc biệt được bác sĩ Nguyễn Minh Tiến - giảng viên bộ môn tâm lý trị liệu, đại học văn Hiến ghi nhận như sau: Khoảng 2-3 tháng tuổi, trẻ có thể phản ứng khác nhau với các giọng nói khác nhau: một giọng nói giận dữ có thể khiến cho trẻ khóc, trong khi một giọng nói vui vẻ sẽ làm cho trẻ mỉm cười và cất tiếng ê a. Đến 4-5 tháng tuổi, trẻ bắt đầu thấy thích thú khi chơi một mình với những âm thanh do tự mình phát ra (như tiếng phì phèo nước bọt).
Bé thích hóng chuyện của người lớn và bộc lộ cảm xúc vui mừng như một phản xạ tự nhiên khi có ai nói chuyện riêng với bé. Kỳ diệu hơn khi các nhà nghiên cứu của đại học Utah – Mỹ đã công bố trên tạp chí Tâm thần phát triển (DP) số ra năm 2009 thì trẻ nhỏ 6 tháng tuổi không chỉ bập bẹ những từ đơn giản như “mẹ mẹ” hay “bà bà” mà chúng còn "giải mã" rất tốt ngữ thái cảm xúc của một… con chó. Khi con vật nghe thấy những âm thanh này, nó cũng đáp lại bằng những hành động vui buồn hay dận dữ. Như vậy, khả năng xã hội của trẻ phát triển rất sớm và chứa đựng rất nhiều bí ẩn mà khoa học chưa từng biết.
Trong thời gian này, mẹ nên tạo cho bé những điều khiến bé vui, giúp bé lớn lên mỗi ngày khỏe mạnh và phát triển cảm xúc theo hướng tốt hơn.
Từ 07 đến 09 tháng tuổi
Vào giai đoạn này, bé đã biết phân biệt được nhiều và bộc lộ cảm xúc rõ rệt hơn như vui mừng khi gặp người thân và khóc khi tiếp xúc với người lạ. Bé rất sợ nếu phải xa mẹ, bé sẽ khóc thật to nếu phải ở bên cạnh một người mà bé không quyến luyến.
Bé bắt đầu học nói và muốn nhận được “sự giúp đỡ” của cha mẹ khi bé cố gắng nói những từ đầu tiên. Bé sẽ vui sướng nếu cha mẹ đáp lại bằng cách nói chuyện âu yếm với bé, lúc đó bạn sẽ thấy bé đang rất cố gắng tạo ra mối quan hệ tốt đẹp cho bản thân mình với mọi người.
Cha mẹ không nên giận khi bé nhõng nhẽo quá mức để gây chú ý như la hét, khóc to, đập phá… vì muốn được mọi người quan tâm. Bạn khéo léo dỗ dành bé, nói với bé rằng mẹ rất yêu con bằng một nụ hôn hoặc vuốt ve bé, giúp bé điều chỉnh từ từ cảm xúc một cách cân bằng hơn nữa.
Từ 10 đến 12 tháng tuổi
Khoảng từ 10-12 tháng tuổi, vai trò của biểu lộ cảm xúc gia tăng về mặt xã hội và có một chức năng quan trọng trong việc tổ chức hành vi. Trẻ một năm tuổi xét đoán ý nghĩa của các sự kiện thông qua việc học tập từ việc đáp ứng cảm xúc của người chăm sóc đối với các sự kiện đó, hiện tượng này được gọi là tham khảo xã hội (Social referencing).
Lúc này bé rất nhạy cảm và có thể bắt mạch được cảm xúc của bạn, nếu bạn tỏ ra khó chịu, bé sẽ lo sợ, sau đó mếu và khóc, ngược lại nếu bạn vui cười, yêu thương bé, bé sẽ đáp lại bạn bằng những tiếng cười khanh khách.
Nếu trong một môi trường có nhiều bạn đồng tuổi, bé sẽ thể hiện bản thân mình một cách rõ nhất: bé muốn giành đồ chơi, bé muốn sở hữu một mình, nhiều khi đánh bạn để ra oai... Các nhà tâm lý học ở Đại học Kỹ thuật Texas chứng minh rằng trẻ nhỏ đã có tính sở hữu cao, điều đó thể hiện: trẻ vui sướng khi được mẹ chăm sóc, và khi mẹ xoay sang nâng niu một con búp bê thì bé trở nên khốn khổ, quơ tay đạp chân để gây chú ý, rồi khóc thét lên để nói rằng mẹ chỉ thuộc về nó mà thôi.
Cha mẹ nên dành nhiều thời gian để chăm sóc bé, quan tâm bé hơn bởi khi bé có những biểu hiện thái quá, điều đó đồng nghĩa với khả năng bé đang thiếu thốn tình cảm và bé muốn được quan tâm nhiều hơn nữa.
Tam ly tre so sinh tu 1 – 12 thang tuoi
Moi cu chi cua be deu gui den ban mot thong diep cua cam xuc thay cho loi noi ngay tu luc con tre so sinh chua the dien dat suy nghi bang loi noi. Vay con ban dang cam thay the nao, tam ly be ra sao? De hieu hon ve dieu nay, cac chuyen gia da giup chung ta giai ma nhung bi mat ve cam xuc cua tre so sinh.
Tu 01 den 03 thang tuoi
Khi me cho be bu, tam hoac cho be ngu, be se the hien cam xuc theo cach rieng cua minh voi me nhu cuoi voi me, cham tay vao nguoi me, mat doi theo me… Me nen chu y den nhung luc be co bieu hien nhu vay vi theo bac si chuyen khoa tam than - tam ly Phan Thieu Xuan Giang, giang vien Truong Dai hoc Khoa hoc Xa hoi va Nhan van - Dai hoc Quoc gia TP.HCM cho biet rang o giai doan rat som cua cuoc song, tre so sinh co kha nang bieu lo mot muc do cam xuc rong rai khac nhau bao gom: thich thu, mim cuoi, kho chiu va dau don. Vao khoang 2 hay 3 thang tuoi tre bieu hien duoc su buon rau va gian du.
Do vay, khi be bat dau muon ngo nguay, me co the nam tay be, mim cuoi va om be vao long, e a vai cau cho be nghe vi be chi nhin va cam nhan duoc nguoi khac o pham vi 30cm nen nhung cu chi, hanh vi cua me se duoc be chu y. Day la khoanh khac giup be phat trien nhung cam xuc tich cuc va tinh thuong voi me sau nay.
Tu 03 den 06 thang tuoi
Luc nay tre da lon hon mot chut va muon tim hieu the gioi xung quanh minh. Nhung cam xuc rat dac biet duoc bac si Nguyen Minh Tien - giang vien bo mon tam ly tri lieu, dai hoc van Hien ghi nhan nhu sau: Khoang 2-3 thang tuoi, tre co the phan ung khac nhau voi cac giong noi khac nhau: mot giong noi gian du co the khien cho tre khoc, trong khi mot giong noi vui ve se lam cho tre mim cuoi va cat tieng e a. Den 4-5 thang tuoi, tre bat dau thay thich thu khi choi mot minh voi nhung am thanh do tu minh phat ra (nhu tieng phi pheo nuoc bot).
Be thich hong chuyen cua nguoi lon va boc lo cam xuc vui mung nhu mot phan xa tu nhien khi co ai noi chuyen rieng voi be. Ky dieu hon khi cac nha nghien cuu cua dai hoc Utah – My da cong bo tren tap chi Tam than phat trien (DP) so ra nam 2009 thi tre nho 6 thang tuoi khong chi bap be nhung tu don gian nhu “me me” hay “ba ba” ma chung con "giai ma" rat tot ngu thai cam xuc cua mot… con cho. Khi con vat nghe thay nhung am thanh nay, no cung dap lai bang nhung hanh dong vui buon hay dan du. Nhu vay, kha nang xa hoi cua tre phat trien rat som va chua dung rat nhieu bi an ma khoa hoc chua tung biet.
Trong thoi gian nay, me nen tao cho be nhung dieu khien be vui, giup be lon len moi ngay khoe manh va phat trien cam xuc theo huong tot hon.
Tu 07 den 09 thang tuoi
Vao giai doan nay, be da biet phan biet duoc nhieu va boc lo cam xuc ro ret hon nhu vui mung khi gap nguoi than va khoc khi tiep xuc voi nguoi la. Be rat so neu phai xa me, be se khoc that to neu phai o ben canh mot nguoi ma be khong quyen luyen.
Be bat dau hoc noi va muon nhan duoc “su giup do” cua cha me khi be co gang noi nhung tu dau tien. Be se vui suong neu cha me dap lai bang cach noi chuyen au yem voi be, luc do ban se thay be dang rat co gang tao ra moi quan he tot dep cho ban than minh voi moi nguoi.
Cha me khong nen gian khi be nhong nheo qua muc de gay chu y nhu la het, khoc to, dap pha… vi muon duoc moi nguoi quan tam. Ban kheo leo do danh be, noi voi be rang me rat yeu con bang mot nu hon hoac vuot ve be, giup be dieu chinh tu tu cam xuc mot cach can bang hon nua.
Tu 10 den 12 thang tuoi
Khoang tu 10-12 thang tuoi, vai tro cua bieu lo cam xuc gia tang ve mat xa hoi va co mot chuc nang quan trong trong viec to chuc hanh vi. Tre mot nam tuoi xet doan y nghia cua cac su kien thong qua viec hoc tap tu viec dap ung cam xuc cua nguoi cham soc doi voi cac su kien do, hien tuong nay duoc goi la tham khao xa hoi (Social referencing).
Luc nay be rat nhay cam va co the bat mach duoc cam xuc cua ban, neu ban to ra kho chiu, be se lo so, sau do meu va khoc, nguoc lai neu ban vui cuoi, yeu thuong be, be se dap lai ban bang nhung tieng cuoi khanh khach.
Neu trong mot moi truong co nhieu ban dong tuoi, be se the hien ban than minh mot cach ro nhat: be muon gianh do choi, be muon so huu mot minh, nhieu khi danh ban de ra oai... Cac nha tam ly hoc o Dai hoc Ky thuat Texas chung minh rang tre nho da co tinh so huu cao, dieu do the hien: tre vui suong khi duoc me cham soc, va khi me xoay sang nang niu mot con bup be thi be tro nen khon kho, quo tay dap chan de gay chu y, roi khoc thet len de noi rang me chi thuoc ve no ma thoi.
Cha me nen danh nhieu thoi gian de cham soc be, quan tam be hon boi khi be co nhung bieu hien thai qua, dieu do dong nghia voi kha nang be dang thieu thon tinh cam va be muon duoc quan tam nhieu hon nua.
Tâm lý trẻ sơ sinh từ 1 – 12 tháng tuổi
By Meyeucon360
Mỗi cử chỉ của bé đều gửi đến bạn một thông điệp của cảm xúc thay cho lời nói ngay từ lúc còn trẻ sơ sinh chưa thể diễn đạt suy nghĩ bằng lời nói. Vậy con bạn đang cảm thấy thế nào, tâm lý bé ra sao? Để hiểu hơn về điều này, các chuyên gia đã giúp chúng ta giải mã những bí mật về cảm xúc của trẻ sơ sinh.