Sau khi đã khoanh vùng được “khu vực” nghi ngờ bé chậm phát triển, điều tiếp theo là bạn cần có một buổi hẹn với bác sĩ nhi khoa.
Mặc dù những bác sĩ này hiếm khi tham gia vào việc chẩn đoán hay điều trị chứng chậm phát triển của bé, nhưng điều này là cần thiết để bác sĩ giới thiệu cho bạn đến các chuyên gia phù hợp, cùng phối hợp nghiên cứu và điều trị cho từng trưởng hợp cụ thể của trẻ.
Cần đánh giá đúng tình hình
Mặc dù một số vấn đề chậm phát triển có thể được khắc phục thông qua điều trị, nhưng thường việc đánh giá những vấn đề chậm phát triển này có thể dẫn đến chẩn đoán một trong số các rối loạn phát triển lan tỏa (Pervasive Developmental Disorders ), phổ biến nhất trong số đó là bệnh tự kỷ. PDD còn thường được gọi là rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorders) vì chúng được phân loại theo mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng ở trẻ. Ví dụ, trẻ tự kỷ có sự suy giảm đáng kể trong giao tiếp và tương tác xã hội. Các trẻ này thường có xu hướng có những hành vi lặp đi lặp lại kỳ quặc như đu đưa người, vỗ tay, đi kiễng chân hoặc đập đầu. Có thể so sánh với hội chứng Asperger (tương tự như bệnh tự kỷ nhưng thường ít nghiêm trọng hơn) chẳng hạn. Trẻ bị hội chứng Asperger thường giao tiếp tốt hơn so với những người có bệnh tự kỷ, mặc dù một trong những triệu chứng của Asperger là tập trung vào một nội dung đến mức nói chuyện với người khác cũng chỉ nói về nội dung đấy, bất kể hoàn cảnh xã hội thế nào.
Theo Viện Quốc gia về Sức khỏe Tâm thần (Mỹ), các triệu chứng của PDD có thể được phát hiện ở trẻ em sớm, từ sơ sinh cho tới một năm. Về đánh giá và điều trị, các bác sĩ thường sẽ giới thiệu một nhà tâm lý học hoặc bác sĩ tâm thần cho trẻ nếu nghi ngờ trẻ bị PDD. Việc điều trị có thể giúp làm giảm triệu chứng của PDD (đối với trẻ cũng như gia đình của trẻ), nhưng như thuật ngữ "lan tỏa" đã nói rõ, những rối loạn không thể mất đi khi trẻ lớn lên cũng không thể chữa khỏi.
Những con số biết nói
Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu điều tra, thống kê chính thức về trẻ tự kỷ. Nếu ước lượng theo tỷ lệ của nước Anh thì Việt Nam hiện có 83 triệu dân, sẽ có khoảng trên 160.000 người tự kỷ. Theo kết quả nghiên cứu, đánh giá 76 trẻ độ tuổi 20 tháng đến 7 tuổi từ khoa nhi bệnh viện Châm cứu Trung ương trong năm 2008-2011 cho thấy tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ là 8 bé trai/1 bé gái và trẻ ở thành thị mắc chứng tự kỷ nhiều hơn trẻ ở nông thôn. Tuổi thấp nhất khi nhập viện lần đầu của trẻ là 20 tháng tuổi và tuổi lớn nhất là 68 tháng tuổi; khoảng 12% số trẻ được phát hiện các dấu hiệu của bệnh tự kỷ trước 2 tuổi; 19,74% số trẻ được phát hiện là do cô giáo chứ không phải là bố mẹ hay ông bà; 56,58% trẻ được phát hiện bệnh nhờ dấu hiệu chậm nói (trẻ đã hơn 2 tuổi).
Trẻ mắc tự kỷ gia tăng do gia đình thiếu hiểu biết.
Như vậy có nghĩa là tỷ lệ phát hiện trẻ bị bệnh tự kỷ trước hai tuổi còn quá thấp; đặc biệt là có tới 60,53% số trẻ được gia đình nhận định là phát triển bình thường trong năm đầu. Đáng quan tâm hơn là chỉ có 1/5 số trẻ được bố mẹ có thời gian giao tiếp nhiều hơn hai giờ mỗi ngày và chỉ có 47,37% số trẻ được đưa đi khám ngay khi phát hiện có những dấu hiệu bất thường.
Khái niệm về điều hòa cảm giác đã được phát hiện từ cuối thập niên 70, khi nhà trị liệu A. Jane Ayres giới thiệu một học thuyết thống nhất thuật ngữ mang tên rối loạn cảm giác (Sensory Intergration Dyfunction) để chỉ phản ứng cảm quan tăng quá mức của trẻ, bao gồm cảm giác chạm, nếm, nhìn, ngửi và âm thanh.
Mặc dù không được xếp vào dạng rối loạn phổ tự kỷ, nhưng rối loạn cảm giác vẫn gây nên thách thức tương tự cho bậc phụ huynh trong việc phát hiện và can thiệp sớm, không phải vì SID có thể chữa khỏi, mà là để trẻ và gia đình trẻ biết cách tốt nhất để hạn chế và điều chỉnh các triệu chứng.
Be cham phat trien. Bai 2: Y kien chuyen gia va nhung con so
Sau khi da khoanh vung duoc “khu vuc” nghi ngo be cham phat trien, dieu tiep theo la ban can co mot buoi hen voi bac si nhi khoa.
Mac du nhung bac si nay hiem khi tham gia vao viec chan doan hay dieu tri chung cham phat trien cua be, nhung dieu nay la can thiet de bac si gioi thieu cho ban den cac chuyen gia phu hop, cung phoi hop nghien cuu va dieu tri cho tung truong hop cu the cua tre.
Can danh gia dung tinh hinh
Mac du mot so van de cham phat trien co the duoc khac phuc thong qua dieu tri, nhung thuong viec danh gia nhung van de cham phat trien nay co the dan den chan doan mot trong so cac roi loan phat trien lan toa (Pervasive Developmental Disorders ), pho bien nhat trong so do la benh tu ky. PDD con thuong duoc goi la roi loan pho tu ky (Autism Spectrum Disorders) vi chung duoc phan loai theo muc do nghiem trong cua cac trieu chung o tre. Vi du, tre tu ky co su suy giam dang ke trong giao tiep va tuong tac xa hoi. Cac tre nay thuong co xu huong co nhung hanh vi lap di lap lai ky quac nhu du dua nguoi, vo tay, di kieng chan hoac dap dau. Co the so sanh voi hoi chung Asperger (tuong tu nhu benh tu ky nhung thuong it nghiem trong hon) chang han. Tre bi hoi chung Asperger thuong giao tiep tot hon so voi nhung nguoi co benh tu ky, mac du mot trong nhung trieu chung cua Asperger la tap trung vao mot noi dung den muc noi chuyen voi nguoi khac cung chi noi ve noi dung day, bat ke hoan canh xa hoi the nao.
Theo Vien Quoc gia ve Suc khoe Tam than (My), cac trieu chung cua PDD co the duoc phat hien o tre em som, tu so sinh cho toi mot nam. Ve danh gia va dieu tri, cac bac si thuong se gioi thieu mot nha tam ly hoc hoac bac si tam than cho tre neu nghi ngo tre bi PDD. Viec dieu tri co the giup lam giam trieu chung cua PDD (doi voi tre cung nhu gia dinh cua tre), nhung nhu thuat ngu "lan toa" da noi ro, nhung roi loan khong the mat di khi tre lon len cung khong the chua khoi.
Nhung con so biet noi
Tuy nhien, o Viet Nam hien chua co nghien cuu dieu tra, thong ke chinh thuc ve tre tu ky. Neu uoc luong theo ty le cua nuoc Anh thi Viet Nam hien co 83 trieu dan, se co khoang tren 160.000 nguoi tu ky. Theo ket qua nghien cuu, danh gia 76 tre do tuoi 20 thang den 7 tuoi tu khoa nhi benh vien Cham cuu Trung uong trong nam 2008-2011 cho thay ty le tre mac benh tu ky la 8 be trai/1 be gai va tre o thanh thi mac chung tu ky nhieu hon tre o nong thon. Tuoi thap nhat khi nhap vien lan dau cua tre la 20 thang tuoi va tuoi lon nhat la 68 thang tuoi; khoang 12% so tre duoc phat hien cac dau hieu cua benh tu ky truoc 2 tuoi; 19,74% so tre duoc phat hien la do co giao chu khong phai la bo me hay ong ba; 56,58% tre duoc phat hien benh nho dau hieu cham noi (tre da hon 2 tuoi).
Tre mac tu ky gia tang do gia dinh thieu hieu biet.
Nhu vay co nghia la ty le phat hien tre bi benh tu ky truoc hai tuoi con qua thap; dac biet la co toi 60,53% so tre duoc gia dinh nhan dinh la phat trien binh thuong trong nam dau. Dang quan tam hon la chi co 1/5 so tre duoc bo me co thoi gian giao tiep nhieu hon hai gio moi ngay va chi co 47,37% so tre duoc dua di kham ngay khi phat hien co nhung dau hieu bat thuong.
Khai niem ve dieu hoa cam giac da duoc phat hien tu cuoi thap nien 70, khi nha tri lieu A. Jane Ayres gioi thieu mot hoc thuyet thong nhat thuat ngu mang ten roi loan cam giac (Sensory Intergration Dyfunction) de chi phan ung cam quan tang qua muc cua tre, bao gom cam giac cham, nem, nhin, ngui va am thanh.
Mac du khong duoc xep vao dang roi loan pho tu ky, nhung roi loan cam giac van gay nen thach thuc tuong tu cho bac phu huynh trong viec phat hien va can thiep som, khong phai vi SID co the chua khoi, ma la de tre va gia dinh tre biet cach tot nhat de han che va dieu chinh cac trieu chung.
Bé chậm phát triển. Bài 2: Ý kiến chuyên gia và những con số
By Meyeucon360
Sau khi đã khoanh vùng được “khu vực” nghi ngờ bé chậm phát triển, điều tiếp theo là bạn cần có một buổi hẹn với bác sĩ nhi khoa.