Chăm sóc con nhỏ, quan trọng nhất là nhận biết và hiểu rõ được tình trạng sức khỏe của con nhỏ để có cách chăm sóc, quan tâm đúng nhất. Một bài viết rất hữu ích cho các mẹ nào có bé nhỏ hay bị ho hen, khò khè, các mẹ tham khảo nhé.
Suyễn là một trong những bệnh mạn tính hàng đầu của trẻ em hiện nay, phát hiện không khó nhưng lại rất dễ chẩn đoán nhầm. Có những trẻ bị ho và khò khè kéo dài, đi khám thì được chẩn đoán viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, phế quản – phế viêm, viêm phế quản dạng khò khè, viêm phế quản dạng suyễn… Bác sĩ kê toa kháng sinh, nhưng dứt thuốc thì trẻ bị lại. Trong những trường hợp này, nên xem xét đến bệnh suyễn.
Có phải cứ khò khè là bị suyễn?
Bệnh suyễn là tình trạng viêm mạn tính khiến đường dẫn khí trở nên nhạy cảm, tăng đáp ứng, khi gặp các tác nhân kích thích sẽ gây ho, khò khè, khó thở và nặng ngực đặc biệt là ban đêm hoặc sáng sớm.
Nhưng không phải cứ trẻ khò khè là bị suyễn.
Ở trẻ nhỏ dưới sáu tuổi: có hai kiểu khò khè. Nếu trẻ chỉ khò khè mỗi khi nhiễm siêu vi đường hô hấp cấp, gia đình và bản thân không có cơ địa dị ứng như chàm, nổi mề đay, lác sữa… thì sẽ hết khò khè trước sáu tuổi. Nếu trẻ khò khè và có cơ địa dị ứng trong gia đình, triệu chứng suyễn của trẻ sẽ kéo dài cho đến lớn.
Ở trẻ 6 – 14 tuổi: nếu trẻ khó thở thường xuyên, lại có các biểu hiện dị ứng, cha mẹ bị suyễn… thì đúng là trẻ bị suyễn. Ở những trẻ này, những đợt khò khè sẽ nhẹ hơn, mau hết hơn nếu ngoài kháng sinh còn dùng các loại thuốc kháng viêm và giãn phế quản. Trong những trường hợp này, khi chẩn đoán có bác sĩ gọi là viêm phế quản dạng suyễn, viêm phế quản khò khè nhưng thực ra theo “Chiến lược toàn cầu về bệnh suyễn” thì nên dùng thẳng từ “suyễn”.
Ngoài ra, còn phải loại trừ những bệnh khác trước khi xác định suyễn, đó là khò khè do trẻ hít phải sữa, bệnh tim bẩm sinh, trào ngược dạ dày thực quản, dị tật bẩm sinh làm hẹp đường thở, dị vật đường thở và hạch rốn phổi. Chụp phim phổi sẽ giúp thầy thuốc chẩn đoán phân biệt những bệnh này.
Xử lý nguy cơ tử vong do suyễn Những bệnh nhi sau dễ có nguy cơ tử vong do suyễn: đã từng có cơn hen suyễn sắp tử vong; đã nhập viện hay cấp cứu do hen suyễn trong năm vừa qua; có đặt ống nội khí quản do suyễn; đang uống hoặc mới ngưng uống Corticosteroides; rất lệ thuộc vào thuốc cắt cơn (Ventolin, Bricanyl, Berotec); có bệnh sử không tuân thủ kế hoạch điều trị; có vấn đề tâm lý xã hội… Cần đưa trẻ đi cấp cứu khi thấy những dấu hiệu: đã dùng thuốc cắt cơn nhưng không hiệu quả hoặc hiệu quả kéo dài không lâu, bệnh nhi vẫn thở nhanh và khó khăn; nói không nổi; môi, móng tay hoặc chân tím tái; cánh mũi phập phồng, co kéo hõm ức, hõm trên xương đòn, hõm trên các xương sườn, hõm xương sườn… |
Đối với trẻ hơn năm tuổi, làm hô hấp ký với test giãn phế quản có kết quả dương tính cũng là một cách chẩn đoán khách quan. Bác sĩ sẽ tuỳ theo triệu chứng của trẻ xuất hiện ban ngày hay ban đêm và xét nghiệm về chức năng hô hấp (nếu thực hiện được) để phân độ nặng nhẹ của suyễn và cho thuốc phù hợp.
Điều trị trẻ bị suyễn
Điều trị suyễn phải đạt được các mục tiêu sau: không còn hoặc rất ít triệu chứng, kể cả triệu chứng ban đêm; không hoặc có rất ít các cơn suyễn; không phải khám hay nhập viện cấp cứu; không hoặc rất ít cần sử dụng thuốc cắt cơn; không bị giới hạn thể lực; chức năng phổi bình thường hoặc gần như bình thường; không hoặc có rất ít tác dụng phụ của thuốc.
Muốn đạt được mục tiêu điều trị, cha mẹ và người thân của trẻ phải biết cách thực hiện những biện pháp chăm sóc và phòng ngừa cho trẻ tại nhà như sau:
Phòng tránh các tác nhân kích thích: mạt nhà (bọc gối, mền, nệm bằng vải không thấm nước; giặt bao mền, gối, nệm hàng tuần với nước nóng trên 60o và phơi nắng; lau chùi nơi ngủ của trẻ thường xuyên). Trong nhà không có khói thuốc lá, không có gián, chuột, không nuôi chó, mèo. Không có khói nhang, kể cả nhang muỗi. Không sử dụng các loại thuốc xịt muỗi, xịt phòng, thuốc tẩy rửa, dầu thơm, xà phòng có mùi nồng, gắt. Không dùng các thức ăn gây dị ứng cho trẻ. Cho trẻ chích ngừa cảm cúm. Giữ ấm cho trẻ. Không dùng các loại thức ăn, thức uống lạnh. Không dùng các loại thuốc gây triệu chứng suyễn ở trẻ. Cần chọn môn thể thao thích hợp với trẻ, có những giai đoạn nghỉ ngơi xen kẽ và nên khởi động tốt. Có thể dùng hai nhát Ventolin trước khi vận động.
Sử dụng thuốc ngừa cơn suyễn đúng liều, đúng cách: do thuốc suyễn hiện nay chủ yếu là loại bình xịt định liều nên có thể phải dùng buồng đệm nếu trẻ chưa biết cách sử dụng. Trẻ phải luôn mang theo bình thuốc cắt cơn bên người. Cha mẹ, thầy cô giáo cần nhận biết các dấu hiệu trẻ đang lên cơn suyễn và biết khi nào phải đưa trẻ đi cấp cứu. Cho trẻ tái khám đúng hẹn ngay cả khi suyễn đã được kiểm soát để bác sĩ có thể thay đổi liều thuốc cho trẻ.
Điều cuối cùng, các bậc cha mẹ có con bị suyễn nên tham dự các câu lạc bộ bệnh nhân suyễn để có thêm kiến thức và kinh nghiệm chăm sóc trẻ tại nhà.
Tre bi suyen: de chan doan nham
Cham soc con nho, quan trong nhat la nhan biet va hieu ro duoc tinh trang suc khoe cua con nho de co cach cham soc, quan tam dung nhat. Mot bai viet rat huu ich cho cac me nao co be nho hay bi ho hen, kho khe, cac me tham khao nhe.
Suyen la mot trong nhung benh man tinh hang dau cua tre em hien nay, phat hien khong kho nhung lai rat de chan doan nham. Co nhung tre bi ho va kho khe keo dai, di kham thi duoc chan doan viem phe quan, viem tieu phe quan, phe quan – phe viem, viem phe quan dang kho khe, viem phe quan dang suyen… Bac si ke toa khang sinh, nhung dut thuoc thi tre bi lai. Trong nhung truong hop nay, nen xem xet den benh suyen.
Co phai cu kho khe la bi suyen?
Benh suyen la tinh trang viem man tinh khien duong dan khi tro nen nhay cam, tang dap ung, khi gap cac tac nhan kich thich se gay ho, kho khe, kho tho va nang nguc dac biet la ban dem hoac sang som.
Nhung khong phai cu tre kho khe la bi suyen.
O tre nho duoi sau tuoi: co hai kieu kho khe. Neu tre chi kho khe moi khi nhiem sieu vi duong ho hap cap, gia dinh va ban than khong co co dia di ung nhu cham, noi me day, lac sua… thi se het kho khe truoc sau tuoi. Neu tre kho khe va co co dia di ung trong gia dinh, trieu chung suyen cua tre se keo dai cho den lon.
O tre 6 – 14 tuoi: neu tre kho tho thuong xuyen, lai co cac bieu hien di ung, cha me bi suyen… thi dung la tre bi suyen. O nhung tre nay, nhung dot kho khe se nhe hon, mau het hon neu ngoai khang sinh con dung cac loai thuoc khang viem va gian phe quan. Trong nhung truong hop nay, khi chan doan co bac si goi la viem phe quan dang suyen, viem phe quan kho khe nhung thuc ra theo “Chien luoc toan cau ve benh suyen” thi nen dung thang tu “suyen”.
Ngoai ra, con phai loai tru nhung benh khac truoc khi xac dinh suyen, do la kho khe do tre hit phai sua, benh tim bam sinh, trao nguoc da day thuc quan, di tat bam sinh lam hep duong tho, di vat duong tho va hach ron phoi. Chup phim phoi se giup thay thuoc chan doan phan biet nhung benh nay.
Xu ly nguy co tu vong do suyen Nhung benh nhi sau de co nguy co tu vong do suyen: da tung co con hen suyen sap tu vong; da nhap vien hay cap cuu do hen suyen trong nam vua qua; co dat ong noi khi quan do suyen; dang uong hoac moi ngung uong Corticosteroides; rat le thuoc vao thuoc cat con (Ventolin, Bricanyl, Berotec); co benh su khong tuan thu ke hoach dieu tri; co van de tam ly xa hoi… Can dua tre di cap cuu khi thay nhung dau hieu: da dung thuoc cat con nhung khong hieu qua hoac hieu qua keo dai khong lau, benh nhi van tho nhanh va kho khan; noi khong noi; moi, mong tay hoac chan tim tai; canh mui phap phong, co keo hom uc, hom tren xuong don, hom tren cac xuong suon, hom xuong suon… |
Doi voi tre hon nam tuoi, lam ho hap ky voi test gian phe quan co ket qua duong tinh cung la mot cach chan doan khach quan. Bac si se tuy theo trieu chung cua tre xuat hien ban ngay hay ban dem va xet nghiem ve chuc nang ho hap (neu thuc hien duoc) de phan do nang nhe cua suyen va cho thuoc phu hop.
Dieu tri tre bi suyen
Dieu tri suyen phai dat duoc cac muc tieu sau: khong con hoac rat it trieu chung, ke ca trieu chung ban dem; khong hoac co rat it cac con suyen; khong phai kham hay nhap vien cap cuu; khong hoac rat it can su dung thuoc cat con; khong bi gioi han the luc; chuc nang phoi binh thuong hoac gan nhu binh thuong; khong hoac co rat it tac dung phu cua thuoc.
Muon dat duoc muc tieu dieu tri, cha me va nguoi than cua tre phai biet cach thuc hien nhung bien phap cham soc va phong ngua cho tre tai nha nhu sau:
Phong tranh cac tac nhan kich thich: mat nha (boc goi, men, nem bang vai khong tham nuoc; giat bao men, goi, nem hang tuan voi nuoc nong tren 60o va phoi nang; lau chui noi ngu cua tre thuong xuyen). Trong nha khong co khoi thuoc la, khong co gian, chuot, khong nuoi cho, meo. Khong co khoi nhang, ke ca nhang muoi. Khong su dung cac loai thuoc xit muoi, xit phong, thuoc tay rua, dau thom, xa phong co mui nong, gat. Khong dung cac thuc an gay di ung cho tre. Cho tre chich ngua cam cum. Giu am cho tre. Khong dung cac loai thuc an, thuc uong lanh. Khong dung cac loai thuoc gay trieu chung suyen o tre. Can chon mon the thao thich hop voi tre, co nhung giai doan nghi ngoi xen ke va nen khoi dong tot. Co the dung hai nhat Ventolin truoc khi van dong.
Su dung thuoc ngua con suyen dung lieu, dung cach: do thuoc suyen hien nay chu yeu la loai binh xit dinh lieu nen co the phai dung buong dem neu tre chua biet cach su dung. Tre phai luon mang theo binh thuoc cat con ben nguoi. Cha me, thay co giao can nhan biet cac dau hieu tre dang len con suyen va biet khi nao phai dua tre di cap cuu. Cho tre tai kham dung hen ngay ca khi suyen da duoc kiem soat de bac si co the thay doi lieu thuoc cho tre.
Dieu cuoi cung, cac bac cha me co con bi suyen nen tham du cac cau lac bo benh nhan suyen de co them kien thuc va kinh nghiem cham soc tre tai nha.
Trẻ bị suyễn: dễ chẩn đoán nhầm
By Meyeucon360
Chăm sóc con nhỏ, quan trọng nhất là nhận biết và hiểu rõ được tình trạng sức khỏe của con nhỏ để có cách chăm sóc, quan tâm đúng nhất. Một bài viết rất hữu ích cho các mẹ nào có bé nhỏ hay bị ho hen, khò khè, các mẹ tham khảo nhé.