17/3/2023
dạy con ,
15885
Nếu cha mẹ cư xử lịch sự với nhau và với những người xung quanh, bé cũng sẽ trở thành đứa trẻ ngoan, lễ phép. Và ngược lại, những lời nói “giận mất khôn” của người lớn cũng sẽ đi sâu vào lòng trẻ và hình thành nên cách cư xử không đúng.
Bố mẹ và người lớn xung quanh bé thường có những câu cửa miệng hoặc từ ngữ khó nghe khi lời qua tiếng lại với nhau (như tiếng chửi thề, nói tục, lớn giọng, lời cay nghiệt,...). Thường xuyên lặp lại cảnh đó, bé sẽ bắt chước cả từ ngữ, cách nói và điệu bộ. Bởi vậy, người lớn nói chuyện khi có trẻ con xung quanh thì nên cẩn thận hơn khi dùng từ ngữ và lựa chọn cử chỉ phù hợp.
Những điều bản thân bố mẹ cần tránh nói
Không có hẳn một bộ từ điển những điều nên hay không nên nói khi trẻ ở gần bạn, lại càng không thể kiểm soát hết những câu cửa miệng mà những người lớn xung quanh như hàng xóm, họ hàng. Vì vậy, bố mẹ nên tập thói quen “uốn lưỡi bảy lần” trước khi mở miệng để tránh nói phải điều không hay. Một số câu cửa miệng mà bố mẹ cần tránh sử dụng như: “Đó không phải chuyện của con đâu”, “Con làm gì cũng phải có suy nghĩ chứ”, “Mẹ đã nói mà con không nhớ sao”,... là những câu bạn hay “lỡ lời” nhất. Để tránh lặp lại các câu này, bạn hãy lưu ý những điểm sau:
- Cách nói, giọng điệu: Khi nói chuyện mà có con trẻ gần bên, bố mẹ nên giữ giọng cân bằng, tránh việc lên hoặc cao giọng, điệu bộ cử chỉ cần tự nhiên, không cường điệu. Nếu thấy có dấu hiệu giận dữ hoặc khó kiềm chế cảm xúc khi nói chuyện với người khác, bố mẹ hãy đề nghị đưa trẻ đến nơi khác rồi mới tiếp tục cuộc nói chuyện. Khi giao tiếp với con trẻ, bố mẹ cần lắng nghe và cởi mở.
- Từ ngữ: Tránh sử dụng những từ ngữ nặng nề, tiếng chửi thề, xưng hô mày tao, hạn chế dùng những câu cầu khiến có ý ra lệnh (“Im ngay!”), từ phủ định (đừng, không được,...), thể hiện sự so sánh, hàm ý đe dọa, chê bai hoặc coi thường con trẻ, khen trẻ quá nhiều,...
- Lời hứa và cam kết: Với những câu cửa miệng có kèm lời hứa, bố mẹ cần đảm bảo sẽ thực hiện bằng nỗ lực của mình. Trẻ con rất coi trọng lời hứa, đó cũng là cách trẻ duy trì sự tin tưởng với bố mẹ.
Trong trường hợp bố mẹ lỡ quen miệng nói điều không hay trước mặt trẻ, hãy nhận lỗi về mình và phân tích cho trẻ thấy cách nói đó có gì không ổn, đồng thời lưu ý cẩn thận hơn trong những lần sau. Hãy lắng nghe trẻ và quan sát phản ứng của trẻ để có cách ứng xử phù hợp tùy từng tình huống. Điều quan trọng là duy trì giao tiếp với trẻ để hiểu và cùng trẻ điều chỉnh lại khi phát ngôn.
Tránh việc quát mắt con cái nặng lời
Cho trẻ lời ngọc
Nếu bố mẹ chỉ tự cải thiện mình thì trẻ vẫn có cơ hội tiếp xúc nhiều với không gian môi trường bên ngoài, đặc biệt là khi trẻ bắt đầu đi nhà trẻ. Vì vậy, bố mẹ cũng cần chuẩn bị trước để trẻ có sức đề kháng với những cách nói không hay xung quanh trẻ.
- Nhờ người lớn khác giữ ý: Hãy trò chuyện trước với những người lớn có khả năng ảnh hưởng hoặc tiếp xúc nhiều với trẻ như hàng xóm, thầy cô giáo, ông bà, họ hàng,... để xem thái độ và cách nói chuyện của họ. Bố mẹ có thể hạn chế hoặc cẩn trọng hơn khi cho trẻ tiếp xúc với người lớn có thái độ chưa tốt trong cách nói chuyện. Ngoài ra, với những người nói chuyện phù hợp, bố mẹ có thể nhờ họ tiếp xúc và trông coi trẻ kỹ hơn để tránh ảnh hưởng xấu từ môi trường xung quanh.
- Dùng những bài học thực tế làm ví dụ cho trẻ: Nếu trẻ nghe phải những câu nói không hay, bố mẹ hãy nhẹ nhàng trò chuyện và trao đổi với con để phân tích và giúp con trẻ tự chọn lọc những cách nói phù hợp hơn, tránh để trẻ nghe nhiều và bắt chước theo.
Giao tiếp với trẻ để trẻ hiểu được như thế nào là cách cư xử đúng
- Thường xuyên trò chuyện cùng trẻ: Tạo thói quen trò chuyện với con cũng giúp bố mẹ khám phá dần thế giới của trẻ, kịp thời nhận biết và điều chỉnh lại những từ ngữ không hay mà trẻ tiếp cận được từ môi trường. Đồng hành cùng trẻ cũng giúp bố mẹ nhận ra những câu nói dễ làm tổn thương trẻ mà nhiều lúc chính mình không nhận ra và tự hạn chế sử dụng trong tương lai.
Suy cho cùng, trẻ em tiếp nhận mọi điều xung quanh dựa trên học hỏi và khá dễ tổn thương nên khó tránh khỏi việc trẻ bắt chước những câu nói xấu từ người lớn và có những biểu hiện của sự thu mình hoặc tách biệt với bố mẹ. Do đó, lắng nghe và trò chuyện cùng trẻ thường xuyên chính là cách để bố mẹ duy trì và cải thiện tốt nhất những câu nói quen miệng của mình và những người xung quanh.
Cho con loi ngoc
Neu cha me cu xu lich su voi nhau va voi nhung nguoi xung quanh, be cung se tro thanh dua tre ngoan, le phep. Va nguoc lai, nhung loi noi “gian mat khon” cua nguoi lon cung se di sau vao long tre va hinh thanh nen cach cu xu khong dung.
Bo me va nguoi lon xung quanh be thuong co nhung cau cua mieng hoac tu ngu kho nghe khi loi qua tieng lai voi nhau (nhu tieng chui the, noi tuc, lon giong, loi cay nghiet,...). Thuong xuyen lap lai canh do, be se bat chuoc ca tu ngu, cach noi va dieu bo. Boi vay, nguoi lon noi chuyen khi co tre con xung quanh thi nen can than hon khi dung tu ngu va lua chon cu chi phu hop.
Nhung dieu ban than bo me can tranh noi
Khong co han mot bo tu dien nhung dieu nen hay khong nen noi khi tre o gan ban, lai cang khong the kiem soat het nhung cau cua mieng ma nhung nguoi lon xung quanh nhu hang xom, ho hang. Vi vay, bo me nen tap thoi quen “uon luoi bay lan” truoc khi mo mieng de tranh noi phai dieu khong hay. Mot so cau cua mieng ma bo me can tranh su dung nhu: “Do khong phai chuyen cua con dau”, “Con lam gi cung phai co suy nghi chu”, “Me da noi ma con khong nho sao”,... la nhung cau ban hay “lo loi” nhat. De tranh lap lai cac cau nay, ban hay luu y nhung diem sau:
- Cach noi, giong dieu: Khi noi chuyen ma co con tre gan ben, bo me nen giu giong can bang, tranh viec len hoac cao giong, dieu bo cu chi can tu nhien, khong cuong dieu. Neu thay co dau hieu gian du hoac kho kiem che cam xuc khi noi chuyen voi nguoi khac, bo me hay de nghi dua tre den noi khac roi moi tiep tuc cuoc noi chuyen. Khi giao tiep voi con tre, bo me can lang nghe va coi mo.
- Tu ngu: Tranh su dung nhung tu ngu nang ne, tieng chui the, xung ho may tao, han che dung nhung cau cau khien co y ra lenh (“Im ngay!”), tu phu dinh (dung, khong duoc,...), the hien su so sanh, ham y de doa, che bai hoac coi thuong con tre, khen tre qua nhieu,...
- Loi hua va cam ket: Voi nhung cau cua mieng co kem loi hua, bo me can dam bao se thuc hien bang no luc cua minh. Tre con rat coi trong loi hua, do cung la cach tre duy tri su tin tuong voi bo me.
Trong truong hop bo me lo quen mieng noi dieu khong hay truoc mat tre, hay nhan loi ve minh va phan tich cho tre thay cach noi do co gi khong on, dong thoi luu y can than hon trong nhung lan sau. Hay lang nghe tre va quan sat phan ung cua tre de co cach ung xu phu hop tuy tung tinh huong. Dieu quan trong la duy tri giao tiep voi tre de hieu va cung tre dieu chinh lai khi phat ngon.
Tranh viec quat mat con cai nang loi
Cho tre loi ngoc
Neu bo me chi tu cai thien minh thi tre van co co hoi tiep xuc nhieu voi khong gian moi truong ben ngoai, dac biet la khi tre bat dau di nha tre. Vi vay, bo me cung can chuan bi truoc de tre co suc de khang voi nhung cach noi khong hay xung quanh tre.
- Nho nguoi lon khac giu y: Hay tro chuyen truoc voi nhung nguoi lon co kha nang anh huong hoac tiep xuc nhieu voi tre nhu hang xom, thay co giao, ong ba, ho hang,... de xem thai do va cach noi chuyen cua ho. Bo me co the han che hoac can trong hon khi cho tre tiep xuc voi nguoi lon co thai do chua tot trong cach noi chuyen. Ngoai ra, voi nhung nguoi noi chuyen phu hop, bo me co the nho ho tiep xuc va trong coi tre ky hon de tranh anh huong xau tu moi truong xung quanh.
- Dung nhung bai hoc thuc te lam vi du cho tre: Neu tre nghe phai nhung cau noi khong hay, bo me hay nhe nhang tro chuyen va trao doi voi con de phan tich va giup con tre tu chon loc nhung cach noi phu hop hon, tranh de tre nghe nhieu va bat chuoc theo.
Giao tiep voi tre de tre hieu duoc nhu the nao la cach cu xu dung
- Thuong xuyen tro chuyen cung tre: Tao thoi quen tro chuyen voi con cung giup bo me kham pha dan the gioi cua tre, kip thoi nhan biet va dieu chinh lai nhung tu ngu khong hay ma tre tiep can duoc tu moi truong. Dong hanh cung tre cung giup bo me nhan ra nhung cau noi de lam ton thuong tre ma nhieu luc chinh minh khong nhan ra va tu han che su dung trong tuong lai.
Suy cho cung, tre em tiep nhan moi dieu xung quanh dua tren hoc hoi va kha de ton thuong nen kho tranh khoi viec tre bat chuoc nhung cau noi xau tu nguoi lon va co nhung bieu hien cua su thu minh hoac tach biet voi bo me. Do do, lang nghe va tro chuyen cung tre thuong xuyen chinh la cach de bo me duy tri va cai thien tot nhat nhung cau noi quen mieng cua minh va nhung nguoi xung quanh.
Cho con lời ngọc
By Meyeucon360
Nếu cha mẹ cư xử lịch sự với nhau và với những người xung quanh, bé cũng sẽ trở thành đứa trẻ ngoan, lễ phép. Và ngược lại, những lời nói “giận mất khôn” của người lớn cũng sẽ đi sâu vào lòng trẻ và hình thành nên cách cư xử không đúng.