25/4/2023
dạy con ,
22178
Khi lớn hơn một chút, trẻ con có thể sẽ bắt đầu nói dối vì nhiều lý do. Đây là xu hướng tự nhiên của bé vì ngay cả người lớn cũng thường nói dối trong cuộc sống. Tuy nhiên, cha mẹ cần sớm nhận ra khi nào bé nói dối để kịp thời uốn nắn, giải thích cho bé biết rằng đây là một thói xấu cần được khắc phục.
Dấu hiệu trẻ nói dối
Nhận diện trẻ nó dối không khó. Theo kinh nghiệm của các bà mẹ hay chuyên gia tâm lý trẻ em, khi nói dối, trẻ thường sợ bị người lớn phát hiện nên dẫn tới những cử chỉ, trạng thái không tự nhiên. Bé sẽ có một số dấu hiệu như sau:
Không nhìn thẳng vào mắt người lớn khi nói.
Thường sờ chống cằm, cúi đầu thấp một chút. Chớp mắt nhiều hơn thông thường khi nói dối.
Tay chân ngọa quậy, không đứng yên. Bé có vẻ bồn chồn, tay co giật nhẹ hoặc vân vê, cầm nắm vật gì đó một cách vô ý thức.
Bé nói bị vấp hay ngập ngừng khi tìm lý do giải thích, biện hộ cho mình.
Bé hay bịa ra những câu chuyện phi lý như: “Cơn gió bay qua cửa sổ làm ngã bình hoa chứ không phải con” hoặc “Con đang ngồi chơi, tự nhiên bạn tới giật tóc”.
Có khi bé im lặng, từ chối trả lời khi người lớn tra hỏi. thật ra đây là dấu hiệu tốt vì bé không biết cách nói dối.
Tuy nhiên, tùy vào tính cách mà mỗi trẻ sẽ có biểu hiện khác nhau. Nếu cha mẹ quan tâm đến từng cử chỉ nhỏ nhặt của bé thì không khó để phát hiện con mình đang nói dối. Tuy nhiên vấn đề sâu xa hơn cần quan tâm là tại sao bé lại nói dối. Cha mẹ cần làm gì khi hoàng tử, công chúa của mình đã bắt đầu biết bịa chuyện.
Hãy quan tâm đến con để phát hiện những điều bất thường ở trẻ
Vì sao bé nói dối?
“Con đánh răng rồi. Con đã học bài xong. Bạn chọc con trước nên con mới đánh bạn…” là những lời nói dối khá quen thuộc ở trẻ do sợ bị trách mắng hay lười biếng.
Việc bé nói dối phần lớn là do cách hành xử của cha mẹ thường ngày và môi trường sống. Cha mẹ luôn là tấm gương cho trẻ noi theo. Cách sống, kỷ luật, tình thương yêu của gia đình sẽ là tấm gương phản ánh chính xác nhân cách của trẻ.
Nếu cha mẹ nói dối hàng xóm, đồng nghiệp, hầu như các bé cũng sẽ nói dối cha mẹ, bạn bè, thầy cô vì nghĩ đó là chuyện hiển nhiên.
Nếu cha mẹ quá nghiêm khắc, trách mắng và phạt nặng khi trẻ phạm lỗi lầm, bé cũng sẽ nói dối nhiều hơn để bảo vệ bản thân khi mắc lỗi.
Nếu trẻ cảm thấy không được quan tâm hoặc cha mẹ thương yêu anh, chị, em trong nhà hơn, bé cũng có xu hướng nói dối để thu hút sự chú ý của cha mẹ.
Nếu cha mẹ không tin những lời nói thật của trẻ, bé cũng có xu hướng nói dối hoặc im lặng nhiều hơn. Thế giới trẻ con có những điều rất lạ mà đôi khi người lớn không nghĩ đến. Vì vậy, cha mẹ hãy lắng nghe trọn vẹn câu chuyện của trẻ rồi hãy suy nghĩ kỹ và đưa ra những nhận định đúng sai sau đó.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc bé nói dối
Ứng phó với trẻ nói dối
Có một câu chuyện kinh điển mà cha mẹ nào cũng nên kể cho con cái nghe chính là chuyện ngụ ngôn “Cậu bé chăn cừu”. Chuyện kể rằng có một cậu bé chăn cừu rất hay nói dối. Cậu trêu đùa dân làng bằng cách nói dối rằng có sói đến ăn thịt cừu. Dân làng tin lời và bỏ hết việc đang làm để cùng nhau đuổi đánh con sói giúp cậu bé. Nhưng đến nơi mới vỡ lẽ đó là trò nói dối để trêu đùa của cậu bé nên dân làng đành phải trở về trong bực tức. Một ngày nọ, có con sói đến chuẩn bị ăn thịt đàn cừu. Cậu bé la khản cổ: “Có sói!” nhưng không ai đến giúp vì nghĩ cậu lại trêu đùa như lần trước. Hậu quả cậu bé phải bỏ chạy thục mạng và đàn cừu đã bị sói ăn thịt.
Cha mẹ nên phân tích cho trẻ thấy rằng việc trẻ nói dối sẽ có tác hại thế nào đến bé. Cụ thể, nói dối thì không ai tin và muốn kết bạn với bé nữa. Đừng quá khắt khe hay vội vã áp dụng quyền hành lên trẻ bằng các hình phạt đáng sợ khiến trẻ phải nói dối. Nên khuyến khích bé “tự thú” khi mắc lỗi. Nếu cần phải phạt bé, hãy đưa ra nhiều hình thức phạt cho bé lựa chọn để ghi nhớ. Quan trọng là bé nhận ra sai lầm và không tái phạm.
Phân tích bằng lời và kể những câu chuyện ngụ ngôn, cổ tích để bé ý thức nói dối là điều xấu
Cha mẹ tránh tối đa việc nói dối trước mặt trẻ và lời nói phải thống nhất với việc làm. Càng phải tuyệt đối tránh việc cha mẹ ép con nói dối với bạn bè hay hàng xóm láng giềng như: “Con ra nói với bác ba (hoặc mẹ) không có ở nhà”. Đôi khi những lời nói dối thường ngày bạn tưởng như vô hại nhưng trong chừng mực nào đó, việc nói những lời sai sự thật này sẽ ăn sâu vào tiềm thức, trở thành thói quen khiến trẻ trở nên dối trá.
Lam gi khi con tre noi doi?
Khi lon hon mot chut, tre con co the se bat dau noi doi vi nhieu ly do. Day la xu huong tu nhien cua be vi ngay ca nguoi lon cung thuong noi doi trong cuoc song. Tuy nhien, cha me can som nhan ra khi nao be noi doi de kip thoi uon nan, giai thich cho be biet rang day la mot thoi xau can duoc khac phuc.
Dau hieu tre noi doi
Nhan dien tre no doi khong kho. Theo kinh nghiem cua cac ba me hay chuyen gia tam ly tre em, khi noi doi, tre thuong so bi nguoi lon phat hien nen dan toi nhung cu chi, trang thai khong tu nhien. Be se co mot so dau hieu nhu sau:
Khong nhin thang vao mat nguoi lon khi noi.
Thuong so chong cam, cui dau thap mot chut. Chop mat nhieu hon thong thuong khi noi doi.
Tay chan ngoa quay, khong dung yen. Be co ve bon chon, tay co giat nhe hoac van ve, cam nam vat gi do mot cach vo y thuc.
Be noi bi vap hay ngap ngung khi tim ly do giai thich, bien ho cho minh.
Be hay bia ra nhung cau chuyen phi ly nhu: “Con gio bay qua cua so lam nga binh hoa chu khong phai con” hoac “Con dang ngoi choi, tu nhien ban toi giat toc”.
Co khi be im lang, tu choi tra loi khi nguoi lon tra hoi. that ra day la dau hieu tot vi be khong biet cach noi doi.
Tuy nhien, tuy vao tinh cach ma moi tre se co bieu hien khac nhau. Neu cha me quan tam den tung cu chi nho nhat cua be thi khong kho de phat hien con minh dang noi doi. Tuy nhien van de sau xa hon can quan tam la tai sao be lai noi doi. Cha me can lam gi khi hoang tu, cong chua cua minh da bat dau biet bia chuyen.
Hay quan tam den con de phat hien nhung dieu bat thuong o tre
Vi sao be noi doi?
“Con danh rang roi. Con da hoc bai xong. Ban choc con truoc nen con moi danh ban…” la nhung loi noi doi kha quen thuoc o tre do so bi trach mang hay luoi bieng.
Viec be noi doi phan lon la do cach hanh xu cua cha me thuong ngay va moi truong song. Cha me luon la tam guong cho tre noi theo. Cach song, ky luat, tinh thuong yeu cua gia dinh se la tam guong phan anh chinh xac nhan cach cua tre.
Neu cha me noi doi hang xom, dong nghiep, hau nhu cac be cung se noi doi cha me, ban be, thay co vi nghi do la chuyen hien nhien.
Neu cha me qua nghiem khac, trach mang va phat nang khi tre pham loi lam, be cung se noi doi nhieu hon de bao ve ban than khi mac loi.
Neu tre cam thay khong duoc quan tam hoac cha me thuong yeu anh, chi, em trong nha hon, be cung co xu huong noi doi de thu hut su chu y cua cha me.
Neu cha me khong tin nhung loi noi that cua tre, be cung co xu huong noi doi hoac im lang nhieu hon. The gioi tre con co nhung dieu rat la ma doi khi nguoi lon khong nghi den. Vi vay, cha me hay lang nghe tron ven cau chuyen cua tre roi hay suy nghi ky va dua ra nhung nhan dinh dung sai sau do.
Co rat nhieu nguyen nhan dan den viec be noi doi
Ung pho voi tre noi doi
Co mot cau chuyen kinh dien ma cha me nao cung nen ke cho con cai nghe chinh la chuyen ngu ngon “Cau be chan cuu”. Chuyen ke rang co mot cau be chan cuu rat hay noi doi. Cau treu dua dan lang bang cach noi doi rang co soi den an thit cuu. Dan lang tin loi va bo het viec dang lam de cung nhau duoi danh con soi giup cau be. Nhung den noi moi vo le do la tro noi doi de treu dua cua cau be nen dan lang danh phai tro ve trong buc tuc. Mot ngay no, co con soi den chuan bi an thit dan cuu. Cau be la khan co: “Co soi!” nhung khong ai den giup vi nghi cau lai treu dua nhu lan truoc. Hau qua cau be phai bo chay thuc mang va dan cuu da bi soi an thit.
Cha me nen phan tich cho tre thay rang viec tre noi doi se co tac hai the nao den be. Cu the, noi doi thi khong ai tin va muon ket ban voi be nua. Dung qua khat khe hay voi va ap dung quyen hanh len tre bang cac hinh phat dang so khien tre phai noi doi. Nen khuyen khich be “tu thu” khi mac loi. Neu can phai phat be, hay dua ra nhieu hinh thuc phat cho be lua chon de ghi nho. Quan trong la be nhan ra sai lam va khong tai pham.
Phan tich bang loi va ke nhung cau chuyen ngu ngon, co tich de be y thuc noi doi la dieu xau
Cha me tranh toi da viec noi doi truoc mat tre va loi noi phai thong nhat voi viec lam. Cang phai tuyet doi tranh viec cha me ep con noi doi voi ban be hay hang xom lang gieng nhu: “Con ra noi voi bac ba (hoac me) khong co o nha”. Doi khi nhung loi noi doi thuong ngay ban tuong nhu vo hai nhung trong chung muc nao do, viec noi nhung loi sai su that nay se an sau vao tiem thuc, tro thanh thoi quen khien tre tro nen doi tra.
Làm gì khi con trẻ nói dối?
By Meyeucon360
Khi lớn hơn một chút, trẻ con có thể sẽ bắt đầu nói dối vì nhiều lý do. Đây là xu hướng tự nhiên của bé vì ngay cả người lớn cũng thường nói dối trong cuộc sống. Tuy nhiên, cha mẹ cần sớm nhận ra khi nào bé nói dối để kịp thời uốn nắn, giải thích cho bé biết rằng đây là một thói xấu cần được khắc phục.