19/2/2023
dạy con ,
17535
Trung bình mỗi tuần, có khoảng 20 trẻ được cha mẹ đưa đến khoa tâm lý bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM khám với lý do “học chậm”. Khi được thông báo trẻ bị chứng khó học, nhiều phụ huynh ngỡ ngàng và lập tức hỏi bác sĩ có thuốc gì chữa khỏi bệnh cho con họ không
Không có loại thuốc nào có thể chữa chứng khó học này, chỉ có cách giáo dục theo khả năng của trẻ mà thôi.
Thế nào là chứng khó học?
Bé N.T.V., sáu tuổi, ngụ ở quận Tân Bình, TP.HCM được cha mẹ đưa đến khoa tâm lý bệnh viện Nhi Đồng 1 khám vì cô giáo phản ảnh trong lớp bé V. học rất chậm. Dù cô cố gắng dạy bé đếm số từ 1 – 10 rất nhiều lần, nhưng khi hỏi lại bé vẫn không nhớ được số nào, giơ các ngón tay lên cũng không đếm nổi. Bác sĩ tâm lý chẩn đoán bé V. bị rối loạn chuyên biệt về học tập (môn toán), mọi hoạt động khác của bé V. đều như những đứa trẻ bình thường khác.
Khó khăn học tập là một rối loạn phát triển khá phổ biến, chiếm tỷ lệ khoảng 20% trẻ độ tuổi đi học. Khó khăn này có thể kèm theo những vấn đề cảm xúc, xã hội, hành vi. Chứng này khó được phát hiện trước tuổi đi học, và tuỳ từng trẻ, có thể khó khăn trong việc đọc, viết hoặc làm toán dù chỉ số thông minh của trẻ trong giới hạn bình thường.
Chứng khó học có liên quan đến chức năng não. Khoảng 50% trẻ có khó khăn học tập phát xuất từ gia đình có phụ huynh, anh chị em hoặc một thành viên trong nhà có chứng khó học. Nguyên nhân chưa được chứng minh rõ ràng, tuy nhiên có thể kèm theo một số khiếm khuyết thần kinh như sau:
Có vấn đề trong thai kỳ và lúc sinh ra: bất thường trong sự phát triển não, chấn thương não, ảnh hưởng của rượu và thuốc, nhẹ cân lúc sinh, sinh ngạt, sinh non hoặc sinh khó.
Tai nạn sau sinh: chấn thương đầu, suy dinh dưỡng, phơi nhiễm chất độc (như chì, thuỷ ngân, thuốc trừ sâu).
Khó khăn kinh tế gia đình: cha mẹ không động viên trẻ trong việc học, không đọc sách, kể chuyện cho trẻ nghe từ nhỏ, trẻ lại thiếu chất dinh dưỡng nên không kích thích sự phát triển của não.
Phụ huynh nên làm gì?
Phụ huynh nên tránh cho rằng trẻ lì, lười, bướng bỉnh, và không dùng biện pháp bạo lực như răn đe, chửi mắng, đánh phạt trẻ. Cần nhờ chuyên viên tâm lý đánh giá tuổi khôn của trẻ với những mặt mạnh và mặt yếu, rồi cùng giáo viên xây dựng một chương trình giáo dục vừa sức trẻ, chứ không ép trẻ theo chương trình học của các trẻ bình thường. Tránh gây áp lực cho trẻ, nhưng cần nhẹ nhàng động viên, nhắc nhở và chia việc học ra những giai đoạn nhỏ để trẻ dễ hiểu. Không nên cho trẻ vào học các trường chuyên, trường điểm. Không nên cho trẻ học thêm quá nhiều, gây căng thẳng thần kinh, càng làm cho trẻ mất trí nhớ, khó tiếp thu hơn.
Phụ huynh nên quan tâm đến con như giúp con tiếp cận sách từ lúc sáu tháng tuổi, không phải để dạy trẻ đọc sớm, mà để giúp trẻ vận động các ngón tay phối hợp với mắt để tập lật sách, nhìn những hình ảnh có màu sắc, nghe kể chuyện…
Trẻ cần được phát triển các kỹ năng trước khi đi học lớp 1 (năm tuổi):
Trước khi học đọc: tập nói đúng văn phạm, phát âm chính xác, tập kể chuyện, hát.
Trước khi học viết: cần học nhận dạng, phân loại, sao chép hình, vẽ các hình đơn giản như tròn, vuông, tam giác… Điều hợp tay và mắt bằng cách vẽ theo đường vạch sẵn.
Trước khi học làm toán: dạy trẻ đếm, đối chiếu tranh giống nhau, phân loại các đồ vật, sắp xếp theo kích cỡ từ to đến nhỏ, ít đến nhiều.
Những biểu hiện của chứng khó học
Thường gặp là chứng khó đọc bao gồm đọc kém lưu loát và kém chính xác, đọc chậm, đọc mà không hiểu ý nghĩa kèm theo chậm nói hoặc phát âm không rõ. Khó viết bao gồm khiếm khuyết về chữ viết, đánh vần và cấu trúc câu sai văn phạm. Khó làm toán bao gồm không hiểu khái niệm về số, khó nhớ số và không hiểu cách dùng số (trẻ có thể đếm thuộc lòng từ 1 – 10, nhưng khi giơ ngón tay hỏi bao nhiêu ngón thì trẻ không trả lời đúng).
Noi oan luoi hoc
Trung binh moi tuan, co khoang 20 tre duoc cha me dua den khoa tam ly benh vien Nhi Dong 1 TP.HCM kham voi ly do “hoc cham”. Khi duoc thong bao tre bi chung kho hoc, nhieu phu huynh ngo ngang va lap tuc hoi bac si co thuoc gi chua khoi benh cho con ho khong
Khong co loai thuoc nao co the chua chung kho hoc nay, chi co cach giao duc theo kha nang cua tre ma thoi.
The nao la chung kho hoc?
Be N.T.V., sau tuoi, ngu o quan Tan Binh, TP.HCM duoc cha me dua den khoa tam ly benh vien Nhi Dong 1 kham vi co giao phan anh trong lop be V. hoc rat cham. Du co co gang day be dem so tu 1 – 10 rat nhieu lan, nhung khi hoi lai be van khong nho duoc so nao, gio cac ngon tay len cung khong dem noi. Bac si tam ly chan doan be V. bi roi loan chuyen biet ve hoc tap (mon toan), moi hoat dong khac cua be V. deu nhu nhung dua tre binh thuong khac.
Kho khan hoc tap la mot roi loan phat trien kha pho bien, chiem ty le khoang 20% tre do tuoi di hoc. Kho khan nay co the kem theo nhung van de cam xuc, xa hoi, hanh vi. Chung nay kho duoc phat hien truoc tuoi di hoc, va tuy tung tre, co the kho khan trong viec doc, viet hoac lam toan du chi so thong minh cua tre trong gioi han binh thuong.
Chung kho hoc co lien quan den chuc nang nao. Khoang 50% tre co kho khan hoc tap phat xuat tu gia dinh co phu huynh, anh chi em hoac mot thanh vien trong nha co chung kho hoc. Nguyen nhan chua duoc chung minh ro rang, tuy nhien co the kem theo mot so khiem khuyet than kinh nhu sau:
Co van de trong thai ky va luc sinh ra: bat thuong trong su phat trien nao, chan thuong nao, anh huong cua ruou va thuoc, nhe can luc sinh, sinh ngat, sinh non hoac sinh kho.
Tai nan sau sinh: chan thuong dau, suy dinh duong, phoi nhiem chat doc (nhu chi, thuy ngan, thuoc tru sau).
Kho khan kinh te gia dinh: cha me khong dong vien tre trong viec hoc, khong doc sach, ke chuyen cho tre nghe tu nho, tre lai thieu chat dinh duong nen khong kich thich su phat trien cua nao.
Phu huynh nen lam gi?
Phu huynh nen tranh cho rang tre li, luoi, buong binh, va khong dung bien phap bao luc nhu ran de, chui mang, danh phat tre. Can nho chuyen vien tam ly danh gia tuoi khon cua tre voi nhung mat manh va mat yeu, roi cung giao vien xay dung mot chuong trinh giao duc vua suc tre, chu khong ep tre theo chuong trinh hoc cua cac tre binh thuong. Tranh gay ap luc cho tre, nhung can nhe nhang dong vien, nhac nho va chia viec hoc ra nhung giai doan nho de tre de hieu. Khong nen cho tre vao hoc cac truong chuyen, truong diem. Khong nen cho tre hoc them qua nhieu, gay cang thang than kinh, cang lam cho tre mat tri nho, kho tiep thu hon.
Phu huynh nen quan tam den con nhu giup con tiep can sach tu luc sau thang tuoi, khong phai de day tre doc som, ma de giup tre van dong cac ngon tay phoi hop voi mat de tap lat sach, nhin nhung hinh anh co mau sac, nghe ke chuyen…
Tre can duoc phat trien cac ky nang truoc khi di hoc lop 1 (nam tuoi):
Truoc khi hoc doc: tap noi dung van pham, phat am chinh xac, tap ke chuyen, hat.
Truoc khi hoc viet: can hoc nhan dang, phan loai, sao chep hinh, ve cac hinh don gian nhu tron, vuong, tam giac… Dieu hop tay va mat bang cach ve theo duong vach san.
Truoc khi hoc lam toan: day tre dem, doi chieu tranh giong nhau, phan loai cac do vat, sap xep theo kich co tu to den nho, it den nhieu.
Nhung bieu hien cua chung kho hoc
Thuong gap la chung kho doc bao gom doc kem luu loat va kem chinh xac, doc cham, doc ma khong hieu y nghia kem theo cham noi hoac phat am khong ro. Kho viet bao gom khiem khuyet ve chu viet, danh van va cau truc cau sai van pham. Kho lam toan bao gom khong hieu khai niem ve so, kho nho so va khong hieu cach dung so (tre co the dem thuoc long tu 1 – 10, nhung khi gio ngon tay hoi bao nhieu ngon thi tre khong tra loi dung).
Nỗi oan lười học
By Meyeucon360
Trung bình mỗi tuần, có khoảng 20 trẻ được cha mẹ đưa đến khoa tâm lý bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM khám với lý do “học chậm”. Khi được thông báo trẻ bị chứng khó học, nhiều phụ huynh ngỡ ngàng và lập tức hỏi bác sĩ có thuốc gì chữa khỏi bệnh cho con họ không